Rubies and Clouds: Η Βαρσοβία για μεγάλους

Τρίτη 28 Απριλίου 2015

Η Βαρσοβία για μεγάλους

...χωρίς να αποκλείει τα ιστορικά αρχιτεκτονήματα της παλιάς πόλης και της “νέας” - της λιγότερο παλιάς πόλης - τα οποία πανέμορφα είναι δοσμένα εδώ κι εδώ, τις πολυάριθμες εκκλησίες γοτθικού, ρομαντικού αλλά και αναγεννησιακού ρυθμού, συνήθως εντοπίζεται στα μνημεία του πρόσφατου ταραχώδους παρελθόντος, και ειδικότερα στα εμβληματικά μουσεία όπως αυτό της Εξέγερσης [του γκέτο το 1943, Muzeum Powstania Warszawskiego] και το νεόκοπο αυτό της Ιστορίας των Πολωνών Εβραίων [Muzeum Historii Żydów Polskich].

Όποιες ενστάσεις κι αν εγερθούν για το τελευταίο, πανάκριβο απόκτημα της πόλης, το οποίο άνοιξε πανηγυρικά τις πύλες του το 2014, και που μπορεί να περιλαμβάνουν την στοχευμένη προβολή του Εβραϊκού στοιχείου, τη μερική χρηματοδότησή του από το Πολωνικό κράτος και κατά ένα μεγάλο μέρος από ένα σωρό ευεργέτες κεφαλαιούχους και κέντρα-φορείς εξουσίας, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί το γεγονός ότι η ιστορία της Πολωνίας είναι αδιάρρηκτα συνυφασμένη με την ιστορία του Ιουδαϊσμού και την παρουσία των Εβραίων στην Ευρώπη.

Ένας περιπλανώμενος λαός που ξενιτεύτηκε, δούλεψε, πρόκοψε, στηρίχτηκε στη θρησκεία και την αλληλοϋποστήριξη, και κέρδισε ζώντας σε ένα ξένο τόπο, μετά από κόπο και επιμονή, αναγνώριση και δύναμη, ένας λαός που του έδιναν και του έπαιρναν μέσα στους αιώνες γη και ουφίτσια, και που κατόρθωσε να ανελιχθεί η κύρια πλουτοπαραγωγική δύναμη, αναγκάζοντας άρχοντες και βασιλείς να τον υποστηρίξουν και ενοχλώντας κάθε τόσο τους συμβίους χριστιανούς.

Η σχέση πλούτου και εξουσίας, οι αγώνες για τη γη ενάντια σε κολλήγες και φεουδάρχες, τα προσεταιρίσματα και οι συμμαχίες, η επιλογή των συμφερόντων και η απόκτηση δύναμης, οι προσπάθειες ενσωμάτωσης, οι πόλεμοι και οι ξεριζωμοί, άραγε δεν είναι εξίσου καταγεγραμμένα στο ιστορικό παρελθόν κάθε λαού;

Και κάθε φορά που τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατώνται, αυτό που έχει σημασία είναι να διαβάζεις την ιστορία από την πλευρά του λαού και όχι των νικητών ή ακόμη και των νικημένων. Γιατί σε τελική ανάλυση δεν έχει σημασία ποιος λαός είναι στο στόχαστρο, στο φαύλο κύκλο του θύματος-θύτη αυτό που μετράει είναι με ποια πλευρά θα σταθείς, για να υπερασπιστείς τα αδιαφιλονίκητα δικαιώματα της ζωής, της ελευθερίας και της επιδίωξης της ευτυχίας.

Γερμανοί και Σουηδοί εισβολείς, δούκες, φεουδάρχες, Κοζάκοι και Τάταροι, εξεγέρσεις, καταστολές, σφαγές, πυρ και σίδερο, επαναλαμβανόμενη η ιστορία της ανθρωπότητας...στη μέση οι Πολωνοί-Χριστιανοί κι Εβραίοι-συντετριμμένοι από το βαρύ παρελθόν, συνθλιμμένοι ανάμεσα σε δύο κολοσσούς της νεώτερης ιστορίας, τη Ρωσία και Πρωσία-Γερμανία, κατακερματισμένοι και ισοπεδωμένοι μετά από τους πολέμους, βουτηγμένοι πλέον στον καθολικισμό, σανίδα σωτηρίας και σκοταδισμού-με την ίδια πάντα βαρύτητα, προσπαθούν ασθμαίνοντας να επιβιώσουν σε μια Ευρωπαϊκή ένωση που βρυχάται, και επιτρέπουν στους ίδιους αυτούς κολοσσούς να ανυψώνουν κτίρια, και οραματίζονται αναζητώντας τις δικές τους συντεταγμένες, όπως ο πρόγονός τους Κοπέρνικος κοιτώντας τον ουρανό, και ανεβαίνουν στις στέγες προσπαθώντας με λαχτάρα να αγγίξουν έναν νέο γενναίο κόσμο.